سنسور اکسیژن چیست و چه کاربردی دارد؟
سنسور اکسیژن یا Oxygen Sensor یکی از اجزای مهم سیستم کنترل آلایندگی خودرو است که میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی اگزوز را اندازه‌گیری می‌کند. این سنسور اطلاعات را به واحد کنترل موتور (ECU) ارسال می‌کند تا نسبت سوخت و هوا در مخلوط احتراق بهینه شود. عملکرد صحیح سنسور اکسیژن تأثیر مستقیمی بر کاهش مصرف سوخت، بهبود راندمان موتور و کاهش آلاینده‌های خروجی دارد.
نحوه عملکرد سنسور اکسیژن و انواع آن
سنسور اکسیژن معمولاً در مسیر منیفولد اگزوز یا کاتالیزور نصب شده و تغییرات میزان اکسیژن در گازهای خروجی را تشخیص می‌دهد. این سنسور دارای دو نوع اصلی است:
- سنسور اکسیژن باریک‌باند (Narrowband): مقدار اکسیژن را در یک محدوده مشخص اندازه‌گیری کرده و به ECU برای تنظیم نسبت سوخت و هوا کمک می‌کند.
- سنسور اکسیژن گسترده‌باند (Wideband): دقت بالاتری دارد و اطلاعات دقیق‌تری درباره ترکیب سوخت و هوا ارائه می‌دهد که برای خودروهای پیشرفته و مسابقه‌ای ایده‌آل است.
علائم خرابی سنسور اکسیژن و روش‌های نگهداری
خرابی سنسور اکسیژن می‌تواند باعث افزایش مصرف سوخت، افت توان موتور، عملکرد نامنظم در دور آرام، روشن شدن چراغ چک موتور و افزایش آلایندگی شود. این مشکلات معمولاً به دلیل رسوبات کربنی، سیم‌کشی معیوب یا فرسودگی سنسور ایجاد می‌شوند. برای جلوگیری از خرابی، توصیه می‌شود هر 60,000 تا 100,000 کیلومتر سنسور بررسی و در صورت نیاز تعویض شود. همچنین، استفاده از سوخت باکیفیت و تعویض به‌موقع فیلتر هوا می‌تواند عمر مفید سنسور اکسیژن را افزایش دهد.